DENKEN, DENKEN, DENKEN

Onderweg naar huis van een lange en vermoeiende lesdag van de opleiding Toegepaste Psychologie voelde ik me verdrietig en somber. We moesten weer groepjes vormen om samen met je medestudent een taak of opdracht uit te voeren. Iedereen van mijn vorige klas vormde met een ander bekende een groep. Alleen ik bleef weer met een onbekende over.

Al rijdende zijn mijn gedachten op dat moment: “Niemand vindt mij leuk. Niemand wil met mij samenwerken. Daarom blijf ik telkens over.” Je begrijpt mijn humeur werd er niet beter op. En mijn vermoeidheid maakte een en ander nog erger.

Plotseling had ik andere gedachten. Was het wel zo dat echt niemand mij leuk vindt? En mijn man dan? En mijn zoon? En mijn moeder? En mijn vriendinnen? En…..?

Door mijn meer-helpende gedachten veranderde mijn humeur. Alle sombere gevoelens verdwenen als sneeuw voor de zon. Ik arriveerde thuis met een heel blij gevoel en was enthousiast over hetgeen ik die dag geleerd had.

Naast de ervaring onderweg naar huis had ik die dag verschillende dingen geleerd over gedachten, zoals niet-helpende gedachten en de 4 G’s.

 

NIET HELPENDE GEDACHTEN

Allereerst iets over de niet-helpende gedachten. Er zijn een aantal woorden die niet-helpend zijn zoals: niemand, iedereen, altijd, nooit, niets.

Voorbeeldzinnen:

• Niemand vindt mij mooi.
• Iedereen is beter.
• Altijd ben ik de pineut.
• Nooit doe ik iets goed.
• Ik kan niets afmaken.

 

Ook het woord moeten is niet helpend. Als je dit ombuigt naar mogen, kunnen of willen, dan geef je er een andere lading aan. Bijvoorbeeld: ‘Ik moet deze blog schrijven’. Als ik dit denk, dan voel ik stress en druk. Als ik tegen mezelf zeg: ‘Ik kan of mag deze blog schrijven’, zit er een heel andere lading aan en blokkeer ik mezelf niet of in ieder geval minder.

 

 

DE 4 G’S

Bij de 4 G’s: Gebeurtenis, Gedachte, Gevoel en Gedrag (sommigen noemen het 5 G’s, de 5^e G is dan Gevolg) wordt gepretendeert dat de gedachte je gevoel en gedrag bepaalt en niet de gebeurtenis op zich.

 

In het onderstaande schema geef ik een voorbeeld die ik gebruik tijdens de training mindfulness voor volwassenen. De gebeurtenis: Je hoort een geluid bij de achterdeur om 3.00 uur ’s nachts.

Wat voel je, wat doe je en wat denk je dan?

 

Ik geef wat voorbeelden van gedachten en de daaruit voortvloeiende gevoelens en gedrag.

 

Gebeurtenis	Gedachte	Gevoelens	Gedrag
Om drie uur ’s nacht hoor je een geluid bij de achterdeur.	Er is een inbreker.	Angst	Ik doe dan het licht aan, zodat de inbreker ziet dat er iemand in huis is. Of ik maak mijn partner wakker en vraag of hij gaat kijken wat er aan de hand is.
	Gelukkig, onze zoon van 18 jaar oud komt thuis.	Opgelucht, blij dat hij weer thuis is.	Ik zou even laten merken dat ik hem gehoord heb en vragen hoe het was.
	Zijn die vervelende katten van de buren alweer druk bezig in ónze tuin? Waarom laten de buren toch altijd de katten midden in de nacht naar buiten?	Boos.	Misschien zou ik opstaan en wat water over de katten gooien of in ieder geval proberen ze weg te jagen. (PS: we hebben zelf een kat gehad die overdag zowel als ’s nachts naar buiten kon. ????)

 

Uit dit voorbeeld zie je dat de daadwerkelijke gebeurtenis eigenlijk niet je gevoel en gedrag beïnvloedt, want die blijft telkens hetzelfde. Het is juist je gedachten op de gebeurtenis die dat bepalen.

 

 

THE WORK

Dat je andere gevoelens kunt krijgen door je gedachten te wijzigen zie je ook terug in de boeken van Byron Katie zoals ‘Vier vragen die je leven veranderen’ en ‘Tijger – Tijger is het waar?’ voor kinderen. Je onderzoekt of je gedachten wel waar of juist zijn en je stelt je zelf hierbij de volgende vier vragen:

• Is de gedachte die je hebt waar?
• Kun je absoluut zeker weten dat ze waar is?
• Hoe reageer je, wat gebeurt er, wanneer je die gedachte gelooft?
• Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Daarna keer je de gedachte om, en zoek je tenminste drie specifieke voorbeelden in je leven waar de omkering waar is, of zelfs meer waar dan de gedachte.

 

OMDENKEN

Het omkeren van je gedachte van Byron Katie lijkt een beetje op het begrip ‘omdenken’ van Bertholde Gunster.  In zijn boeken zoals ‘Huh?!’ en ‘Ja-maar….omdenken’ geeft hij voorbeelden van hoe je een probleem kunt veranderen in een mogelijkheid. Het probleem is meestal dat hetgeen daadwerkelijk gebeurt (totaal) anders is dan hoe je wenst of verwacht dat iets gebeurt of is. Je gaat in plaats van ‘ja maar’ (het is niet wat het zou moeten zijn) naar ‘ja, en’ (het is wat het is). Vervolgens kijk je welke nieuwe mogelijkheden er zijn ontstaan, wanneer je de feiten accepteert en volledig ‘ja’ kunt zeggen tegen de werkelijkheid. Je haalt uit een negatieve ervaring iets positiefs.

 

Ik gebruik ook regelmatig ‘omdenken’. Bijvoorbeeld als iets mis gaat, denk ik vaak dat ik er in ieder geval iets van geleerd heb.

DIA-U MIJN KINDERCOACHPRAKTIJK

De invloed van denken wil ik graag ook kinderen bijbrengen. Het is een van mijn pijlers die ik hanteer tijdens het coachen. In mijn e-book ‘Hoera, ik mag zijn wie ik ben’ leg ik kinderen uit hoe je door je gedachten te wijzigen, je beter met bepaalde zaken om kunt gaan. Naast deze uitleg staat er ook een aantal tips die ze kunnen gebruiken. Dit gratis e-book is trouwens te downloaden via mijn website onder menubalk ‘GRATIS’.